We hebben allemaal wel eens het gevoel dat er iets sleept. Alsof je al fietsende de indruk krijgt dat de remblokjes tegen je achterwiel schuren. Als dat gevoel te lang aansleept, dan beland je misschien wel bij je huisdokter, bij een psycholoog of bij de psychiater. Die zoekt dan samen met jou naar ‘wat er aan de hand is’. Dat kan iets specifieks zijn – specifieke gebeurtenissen op het werk of in de privé-sfeer – of er kan sprake zijn van ‘onderliggende factoren’. In dat laatste geval is het uiteraard belangrijk om deze op te sporen. Niemand is gebaat met een snel lapmiddel om dan al gauw terug dat slepende gevoel te moeten ervaren. Zulk een herhaalde terugkeer naar hetzelfde soort probleem leidt immers tot diepere depressies waarin de wanhoop kan aanzetten tot daden die niet meer teruggenomen kunnen worden.
In deze korte bijdrage willen we de lezers (waaronder hopelijk huisartsen, psychiaters en psychologen) bewustmaken van een ‘onderliggende factor’ die ons inziens te dikwijls over het hoofd wordt gezien: autisme. We willen dit doen aan de hand van recent wetenschappelijk onderzoek dat we begeleid door Professor Ilse Noens, bespraken in LAVA, de Lees- en Adviesgroep van Volwassenen met Autisme, een groep van volwassenen met autisme en een academische vorming. Het besproken artikel ging over het fenomeen van autistische burn-out[1] dat zich manifesteert op latere leeftijd, na wat een ogenschijnlijk probleemloos leven leek met successen op zowel relationeel, professioneel én onderwijsgebied.
Dit onderzoek stelt dat er heel specifieke verschillen zijn tussen een autistische burn-out en een burn-out gerelateerd aan de traditionele overbelasting door werk- of privéomstandigheden. Zo is er in het geval van autistische burn-out sprake van het terugkerende gevoel ‘dat er iets sleept’, en is dat gevoel eerder verbonden met een voortdurende belasting om om te gaan met verwachtingen die voor de meesten triviaal zijn. Of het nu gaat om zich ‘normaal’ te gedragen in sociale gelegenheden of om, doorheen de verschillende levensdomeinen samen, te kunnen ‘meedoen’met de verwarrende en almaar subtiel veranderende eisen van wat men verstaat onder ‘het goede leven’, alles draagt bij aan de chronische stress om ‘stand te houden’ tegen de eigen natuur in. Hoewel dit andere soort aanleiding resulteert in symptomen die overlappen met klassieke burn-out, zijn er – zo geeft dit onderzoek aan – toch ook symptomatisch cruciale verschillen zoals grotere prikkelgevoeligheid en een algemeen gevoel van regressie in vaardigheden na het ‘zich anders voordoen dan men werkelijk is’.
We willen hier uiteraard niet zeggen dat elke burn-out een autistische burn-out is. Het is enkel zo dat de specificiteiten die dit onderzoek aanvoert erg herkenbaar zijn voor de leden van LAVA. Leden die er vanuit de eigen levenservaring van overtuigd zijn dat indien de factor autisme eerder aangedragen zou geweest zijn in hun leven, er veel leed kon vermeden zijn bij zowel de betrokkene als diens omgeving. Het zou ons ook eerder geleid hebben naar een andere aanpak van ons leven die ons toelaat om onze productiviteit te koppelen aan blijvend levensgeluk (want er is niets inherents ‘fout’ aan autisme zoals onze partners, vrienden en collega’s zullen bevestigen en onze sterktes en verwezenlijkingen aantonen!). We willen enkel sensibiliseren zodat deze factor autisme vlugger als mogelijke verklaring geopperd kan worden. Immers, in het geval dat autisme inderdaad de aanleiding vormt voor het recurrente ‘slepende’ gevoel, dan is het ook onze ervaring dat het onderkennen van autisme op zich het meest krachtige medicijn is om terug verder te kunnen, dus ook om autistische burn-out, met alle (letterlijk en figuurlijk) kostelijke gevolgen vandien, te vermijden!
Bij LAVA weten we dat we slechts één van de stemmen van de autistische gemeenschap zijn. Maar het is een stem die van belang is om het beeld van autisme in de publieke beeld- en opinievorming kritisch bij te stellen. Autisme is immers niet slechts een fenomeen dat zich beperkt tot kinderen en zich alleen uit in specifieke opvoedingsproblemen. Door autismeonderzoek kritisch te bekijken kunnen we zulke stereotiepe beelden doorbreken en dit is van belang voor de hele autistische gemeenschap. Het toont immers dat autisme compatibel is met heel verschillende levenslopen en persoonlijkheidsstijlen en dat er dus ook geen reden is om gelijk wie met autisme te beperken tot een heel beperkt aantal mogelijke verwezenlijkingen.
Dat betekent ook dat velen onder ons hebben leren fietsen ondanks dat voortdurende slepende gevoel en dus uiteindelijk op latere leeftijd in een autistische burn-out belandden. Wel, we hopen dat dit korte stukje kan leiden tot een bredere kennis rond dit fenomeen, zodat degenen die na ons komen kunnen rekenen op psychologen, psychiaters en huisartsen die deze factor spontaan aanbrengen (zonder risico op stigma). Dat zou veel nodeloze medicatie, verkeerde diagnoses, contraproductieve relativering en – vooral – leed voorkomen. Van dat laatste zijn we zeker.
Meer informatie over LAVA vind je op onze website
Vind ons op LinkedIn
[1] RAYMAKER, D. e.a.. “Having All of Your Internal Resources Exhausted Beyond Measure and Being Left with No Clean-Up Crew”: Defining Autistic Burnout. Autism in Adulthood, volume 2, number 2, 2020, zoals besproken in de LAVA vergadering van 26 mei 2020.
Comentários